ประโยค ๒ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 124 / 164

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 30 เมื่อใด บุคคลย่อมเป็นผู้เว้นจากโสมนัสในวิกัปทั้ง ๔ เพราะอาศัย ความไม่สมบูรณ์แห่งกามทั้งหลายก็ดี เพราะไม่มีเหตุแห่งโสมนัสอย่างอื่น ก็

บทความนี้อธิบายถึงการพิจารณาอารมณ์ของใจที่เกี่ยวข้องกับโทมนัสและปฏิฆะ โดยมีการระบุถึงจิตที่มีความแตกต่างจากโสมนัสในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงความสัมพันธ์ที่ละเอียดในข้อดีและข้อเสียของอารมณ์ที่สามารถส่งผลต่

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 31 ก็ความแปลกกันแห่งโทมนัสและปฏิฆะนี้ อย่างนี้คือ บรรดา โทมนัสและปฏิฆะนี้ โทมนัส ได้แก่ธรรมอย่างหนึ่ง นับเนื่องใน เวทนาขันธ์ มีการเสวยอ

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ความหมายและลักษณะของโทมนัสและปฏิฆะ ซึ่งเป็นธรรมที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงแง่มุมต่าง ๆ เช่น วิจิกิจฉา อุทธัจจะ และความสัมพันธ์ของพวกมันต่ออา

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 32 พระภาคเจ้าทรงแสดงอุทธัจจะไว้โดยสรุปอย่างเดียวว่า ย่อมเกิดขึ้น ฯ ก็ในอธิการที่แสดงอุทธัจจะไว้โดยสรุปนี้ มีคาถาแสดงความย่อดังนี้ :- ถึ

เนื้อหาเกี่ยวกับอุทธัจจะที่แสดงในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าจิตที่ประกอบด้วยอุทธัจจะมีผลต่อความคิดและอารมณ์ จิตทั้งสองดวงที่วิเคราะห์อยู่มีความสัมพันธ์กับอุเบกขาและความงมงาย โดยไม่มีความแตกต่

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 33 และกระสับกระส่ายฟุ้งซ่าน ทั้งไม่แตก ต่างกันโดยความต่างแห่งสังขาร ในกาล ทุกเมื่อ ฯ จริงอยู่ ภาวะแห่งจิตที่เข้ม แข็งตามสภาพและที่ถูกกร

บทความนี้วิเคราะห์ภาวะแห่งจิตที่แตกต่างกันในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเฉพาะการพิจารณาจิตที่มีสภาพฟุ้งซ่านและโมหะ รวมถึงการใช้ศัพท์ที่เกี่ยวข้องในการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำพูดและจิต โดยเน้นความห

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 34 จิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิต ชื่อว่าอกุศล ดุจชนผู้เป็นปฏิปักษ์ต่อ มิตร ชื่ออบัตร ฉะนั้น ๆ อนึ่ง พึงทราบความเป็นคู่ปรับกันโดยความ ที่

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับจิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิตซึ่งเรียกว่าอกุศล โดยเปรียบเทียบเหมือนชนที่เป็นคู่ปรับกับมิตรและอธิบายถึงการจำแนกประเภทของอกุศลจิตที่มี 12 ประเภท เน้นความแตกต่างของมูลและอาการของจ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 35 ที่ชื่อว่าจักขุ เพราะอรรถว่า เป็นตัวชี้แจง คือเป็นที่ตั้งอาศัยของ วิญญาณ จึงเป็นประหนึ่งคอยบอกอยู่ ทั้งรูปที่สม่ำเสมอ และรูปที่ไม่ ส

เนื้อหาในบทนี้พิจารณาถึงแนวคิดเกี่ยวกับประสาทสัมผัสโดยเฉพาะจักขุและโสต ว่ามีบทบาทในการรับรู้และความรู้สึกต่อรูปและเสียง โดยเชื่อมโยงกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ชี้ให้เห็นถึงเหตุผลในความชอบและการรับรู้เป็

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 36 วิญญาณในจักขุ เพราะอาศัยอยู่ในจักษุนั้น เหตุนั้น จึงชื่อว่า จักขุ วิญญาณ ฯ สมจริงตามคำว่าที่ท่านกล่าวไว้ว่า วิญญาณนี้ มีความรู้แจ้ง

ในเนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างวิญญาณและจักขุ รวมถึงการวิเคราะห์วิญญาณที่อาศัยอยู่ในกายและประสาทสัมผัสต่าง ๆ ท่านอาจารย์ได้แสดงให้เห็นถึงสภาวะของวิญญาณ การฟัง การรับ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 37 ขุดสุขทางกายเสีย ฯ อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่าทุกข์ เพราะอรรถว่า ทนได้ ยาก อาจารย์พวกอื่นกล่าวว่า ธรรมชาติชื่อว่าทุกข์ เพราะอรรถว่า การให้

เนื้อหาในหน้าที่ 37 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาทบทวนคำถามเกี่ยวกับความหมายของทุกข์และสุข รวมถึงอธิบายวิบากเป็นผลจากกุศลและอกุศล โดยมุ่งเน้นที่การขุดค้นสุขทางกายและจิตที่ถูกบรรยายไว

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 38 อิฏฐารมณ์และอิฏฐมัชฌัตตารมณ์ ฯ ถามว่า ถ้าเช่นนั้น แม้ในสันตีรณะฝ่ายอกุศวิบาก ก็พึงมีความ ต่างแห่งเวทนาได้ ด้วยสามารถแห่งอนิฏฐารมณ์แล

ในบทความนี้เราจะสำรวจความแตกต่างของเวทนาในพวกสันตีรณะฝ่ายอกุศลวิบาก และการเกิดโทมนัสในอนิฏฐารมณ์ ที่มีการจำกัดไว้ว่าโทมนัสไม่สามารถเกิดขึ้นได้ในสภาวะอกุศลวิบากโดยปราศจากปฏิฆะ ส่วนคนที่มีกำลังอ่อนแอก็ต

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 39 กันฉะนั้น เพราะฉะนั้น วิบากทั้ง 4 มีจักขุวิญญาณเป็นต้นเหล่านั้น จึงสหรคตด้วยอุเบกขาเท่านั้น แม้ในอารมณ์ทั้งหมด ฯ ก็ภูตรูปทั้ง ๓ นั่น

เนื้อหาเกี่ยวกับวิบากทั้ง 4 ที่เกี่ยวข้องกับกายวิญญาณและอารมณ์อย่างละเอียด รวมถึงปรากฏการณ์ของการกระทบระหว่างอารมณ์กับกายวิญญาณในกิจกรรมประจำวัน การเชื่อมต่อระหว่างอารมณ์และการปฏิบัติธรรมที่แตกต่างกัน

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 40 จริง แต่ในอาวัชชนะทั้ง ๒ นั้น ควงต้นย่อมเป็นไปคราวเดียวเท่านั้น ในอารมณ์ อันจิตอะไร ๆ ไม่ได้จับแล้วในเบื้องต้น แม้ดวงหลังก็มี ความเพ

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับจิตอเหตุกะ และอุเบกขาที่เกี่ยวข้องกับวิบากทางจิต ภายในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างกิริยาที่รูปและอารมณ์ รวมถึงว่าจิตท

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 41 ศัพท์ เหมือนในนิคมน์แห่งกุศลวิบากนี้ ฯ เพราะไม่มีความเป็นไป ต่างชาติ ฯ ก็เมื่อกำเนิดและความเป็นไปต่างชาติมีอยู่ เครื่องหมาย พิเศษพึง

เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับอเหตุกิริยาจิตและความหมายในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมถึงผสมผสานแนวคิดเกี่ยวกับจิตและธรรม โดยมีการกล่าวถึงการศึกษาต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงกับความเป็นไปของวิบากและจิตในทางปฏิบัติซึ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 42 แห่งอารมณ์ที่ได้เห็น ได้ยิน และได้รู้เป็นต้น หรือน้อมจิตสันดานไป โดยนัยดังที่กล่าวแล้วนั่นแล ได้แก่จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขาฝ่ายกิริยา

เนื้อหาบทนี้พูดถึงการวิเคราะห์ของจิตประเภทต่างๆ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงกำหนดอารมณ์ตามที่ได้เห็น ได้ยิน และได้รู้ นอกจากนี้ยังมีการระบุถึงจิตที่สั่นน้ำหนักและผลของอารมณ์ต่างๆ ที่ส่งผลต่อจิตใต

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 43 ถึงความทุกข์มีทุกข์ในอบายเป็นต้น และจากจิตที่ชื่อว่าอเหตุกะ เพราะ ไม่มีการสัมประโยคกับเหตุ มีประมาณ ๕๓ ด้วยสามารถแห่งกามา- วจรจริต ๒

บทอ่านจากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงถึงความทุกข์ที่เกี่ยวข้องกับจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งจิตที่ไม่มีสัมฤทธิ์กับเหตุ สรุปถึงการแบ่งประเภทจิตเป็นหลายรูปแบบ พร้อมทั้งการวิเคราะห์เกี่ยว

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 44 ญาณ โดยกรรมอันยังปัญญาให้เป็นไปพร้อม โดยความบังเกิดในโลก ที่ไม่มีความเบียดเบียน โดยความแก่กล้าแห่งอินทรีย์และโดยความ ไกลแห่งกิเลส พึ

เนื้อหานี้สำรวจความหมายของญาณและกรรมที่ช่วยให้เกิดปัญญา โดยอ้างถึงหลักอภิธรรมในการแสดงถึงความแตกต่างของคุณสมบัติของจิตในสภาวะต่างๆ เช่น อุเบกขา สสังขาริก และอสังบาริก เมื่อนั้นจิตจะประกอบด้วยโสมนัสและ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 45 นั้น ๆ อนึ่ง เมื่อใด เด็กเล็ก ๆ พวกนั้นถูกพวกญาติชักนำว่า พวกเจ้า จงให้ จงไหว้ ย่อมปฏิบัติอย่างนั้น เมื่อนั้น จิตดวงที่ 4 ย่อมบังเกิ

บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาจิตและอภิธรรมตามศาสตร์ทางพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการนับจิตตามบุญกิริยาวัตถุ รวมถึงวิธีการจำแนกจิตในระดับต่างๆ และแนวคิดเกี่ยวกับอำนาจอธิบดี โดยสรุป

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 46 เอา ๔ คูณ ด้วยอำนาจอธิบดี ๔ เป็นจิต ๕๖๐ ถ้วน ด้วยการคำนวณ อย่างนี้ จึงรวมเป็นจิต ๑๖๘๐ ด้วยอำนาจอธิบดีฯ จิต ๑๖๘๐ เหล่านั้น เอา ๓ คูณ

เนื้อหาประกอบด้วยการคำนวณจิตตามระบบอภิธัมมัตถะ โดยได้แสดงให้เห็นถึงการคำนวณจิตในลักษณะต่าง ๆ และอำนาจของกรรมที่มีผลต่อผลลัพธ์ เช่น กายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม พร้อมด้วยการทำความเข้าใจในการแสดงออกของกาม

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 47 และอุปนิสัย ตามสมควร ด้วยญาณคือกุสะ หรือด้วยธรรมชาติมีศรัทธา เป็นต้น เพราะถาก คือถาง หรือเพราะกระทำบาปธรรมที่น่าเกลียด ให้เบาบางลง ห

เนื้อหานี้กล่าวถึงการทำความเข้าใจลักษณะของกุศลจิตและกรรม โดยให้เห็นถึงความแตกต่างของวิบากตามแต่ละสาเหตุ รวมถึงอิทธิพลของความสามารถแห่งกรรมและความเพียรพยายามในการนับ ซึ่งมีความสำคัญในการศึกษาพุทธวจนเพื

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 48 พึงทราบแม้ความที่กิริยาจิตเป็นจิตสหรคตด้วยโสมนัสตามสมควร โดย นัยที่กล่าวแล้วในกุศลจิตนั่นแล ฯ สเหตุกศัพท์ ในคำว่า สเหตุกกามา- วจรกุส

ในเนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของกิริยาจิตในเรื่องของจิตสหรคตและกุศลจิต โดยอิงจากคำสอนในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งแบ่งแยกความแตกต่างของจิตและวิญญาณ การพูดถึงความแตกต่างระหว่างเวทนา ญาณ และสังขาร รวมถึงก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 49 จึงได้กล่าวคำว่า กาเม เตวีส ดังนี้เป็นต้น อธิบายความว่า จิตใน กามภพแม้โดยประการทั้งปวง ถึงเมื่อมีประเภทมากมาย โดยความ ต่างแห่งปกิณณก

เนื้อหานี้อธิบายถึงจิตในกามภพและประเภทต่างๆ ของจิต โดยแบ่งเป็นจำนวน ๕๔ รวมทั้งอธิบายถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธร